Przyczyny wypadania włosów – jak je rozpoznać i skutecznie zatrzymać?

Włosy na poduszce, w odpływie prysznica, na szczotce i ubraniach, a właściwie to wszędzie tam, gdzie się nie obejrzysz? Jeśli masz wrażenie, że wypadają garściami, to znak, że warto przyjrzeć się przyczynom tego problemu. Nadmierne wypadanie włosów może mieć różne podłoże – od stresu, przez nieodpowiednią dietę, aż po problemy zdrowotne. Na szczęście istnieją skuteczne sposoby, by je wzmocnić i zahamować ten proces. Sprawdź, co może być przyczyną wypadania twoich włosów i dowiedz się, jak sobie z tym radzić!

Włosy — czytelny sygnał o kondycji organizmu

Zdrowie włosów często odzwierciedla to, co dzieje się wewnątrz naszego ciała. Jeśli organizm jest osłabiony, np. przez niedobory witamin, odwodnienie czy przewlekły stres lub choroby, włosy tracą swój blask i sprężystość. Z kolei dobrze zbilansowana dieta, odpowiednia pielęgnacja i dbałość o ogólną kondycję organizmu mogą sprawić, że będą mocne, gęste i pełne życia. Warto więc traktować ich stan jako cenny sygnał i odpowiednio reagować na zmiany, które mogą wskazywać na potrzebę większej troski o zdrowie.

Budowa włosa i cykl życia

Z czego składa się włos i jakie pełni funkcje? Jakie etapy wzrostu przechodzi włos w ciągu swojego życia?

Elementy składowe włosa: łodyga, korzeń, mieszek włosowy, opuszka

Włos składa się z kilku elementów, które wpływają na jego wzrost i kondycję. Łodyga to widoczna, martwa część włosa zbudowana z keratyny, odpowiadająca za jego wygląd. Korzeń, ukryty pod skórą, jest miejscem, gdzie zachodzą procesy wzrostu. Osadzony jest w mieszku włosowym, który pełni funkcję ochronną i zawiera gruczoły łojowe nawilżające włosy. Zasadniczą rolę odgrywa opuszka (cebulka włosowa) – to tutaj następuje intensywny podział komórek, zapewniający wzrost nowych włókien keratynowych. Wszystkie te elementy współpracują, aby włosy były zdrowe, mocne i odporne na uszkodzenia.

Faza cyklu życia włosa:

Cykl życia włosa składa się z trzech głównych faz: anagenu, czyli etapu intensywnego wzrostu, który może trwać od 2 do 7 lat, katagenu, czyli krótkiej fazy przejściowej, podczas której wzrost włosa zatrzymuje się, oraz telogenu, czyli okresu spoczynku, po którym włos wypada, a na jego miejscu wyrasta nowy. Ten naturalny proces nieustannie się powtarza, determinując gęstość i kondycję włosów.

Czym jest nadmierne wypadanie włosów?

​Wypadanie włosów jest naturalnym procesem związanym z cyklem ich życia, więc to normalne, że podczas mycia czy czesania zauważamy, jak wypadają. Z założenia zdrowa osoba traci średnio od 50 do 100 włosów dziennie, co jest uznawane za normę. Jeżeli jednak zauważasz u siebie nasilone wypadanie włosów (coraz więcej włosów w wannie po umyciu głowy, coraz więcej włosów na szczotce po czesaniu, czy na poduszce po przebudzeniu) to znak, że wypadanie jest problemem i warto w takiej sytuacji przyjrzeć się przyczynom i objawom, które powodują ten stan, aby móc odpowiednio reagować.

• Chcesz zadziałać przeciw wypadaniu włosów przy codziennych czynnościach i zadbać o ich kondycję? Sięgnij po sprawdzone sposoby. Jak skutecznie zapobiegać osłabieniu włosów? Odpowiedzi znajdziesz w artykule: Co zrobić, żeby włosy nie wypadały?

Przyczyny wypadania włosów

Powodów może by wiele i są one bardzo zróżnicowane. Wpływ mają zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Poznaj najczęstsze przyczyny nadmiernego wypadania włosów: 

• Wypadanie włosów a uwarunkowania genetyczne – częstą przyczyną nadmiernej ilości wypadających włosów jest dziedziczenie skłonności do łysienia, zwłaszcza u mężczyzn. Geny mogą wpływać także na tempo wzrostu włosów i ich cykl życia.

• Wpływ czynników zewnętrznych – stres, niezdrowa dieta, zmiany hormonalne, stosowanie niektórych leków (np. psychotropowych) czy używanie agresywnych kosmetyków mogą osłabić włosy i przyczynić się do ich wypadania.

• Usztywnienie kolagenu i jego wpływ na mieszki włosowe – z wiekiem kolagen w skórze głowy staje się mniej elastyczny, co może wpłynąć na kondycję mieszków włosowych i osłabić porost włosów.

• Znaczenie komórek macierzystych w procesie wzrostu włosów – komórki macierzyste w mieszku włosowym odgrywają istotną rolę w regeneracji i wzroście nowych włosów. Zaburzenia w ich funkcjonowaniu mogą prowadzić do problemów z wypadaniem włosów i łysieniem.

Rodzaje wypadania włosów

Wypadanie włosów to problem, który dotyczy wielu osób, zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Przyczyny tego zjawiska mogą być różne – od naturalnych procesów fizjologicznych po zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu. Do najczęstszych czynników wywołujących należą stres, ciąża, menopauza, zmiany hormonalne oraz dieta uboga w witaminy i minerały.

Rodzaje wypadania włosów:

• Łysienie androgenowe (u mężczyzn i kobiet) – jest to najczęstsza forma wypadania włosów, która ma swoje podłoże w genetyce i hormonach. U mężczyzn objawia się najczęściej na czole i w okolicach skroni, natomiast u kobiet prowadzi do ogólnego przerzedzenia włosów, szczególnie w okolicach przedziałka.

• Łysienie telogenowe – jest to tymczasowe wypadanie włosów, które pojawia się w wyniku stresu, zmian hormonalnych, ciąży, menopauzy, czy niewłaściwej diety. W tej formie wypadanie następuje po przejściu włosów w fazę spoczynku (telogenową).

• Inne rodzaje łysienia – Oprócz wymienionych form, istnieją także inne rodzaje łysienia, takie jak łysienie plackowate, które jest wynikiem autoimmunologicznych zaburzeń, czy łysienie bliznowaciejące, gdzie mieszki włosowe zostają zniszczone przez blizny.

Należy pamiętać, że nadmierna utrata włosów nie zawsze oznacza poważne problemy zdrowotne – w wielu przypadkach jest to proces przejściowy, który można skutecznie kontrolować poprzez odpowiednią pielęgnację i właściwą dietę. Warto również wspomnieć o istnieniu przejściowego wypadania włosów inaczej sezonowego wypadania włosów, które występuje wiosną i jesienią, gdy organizm naturalnie „wypuszcza” stare włosy, robiąc miejsce dla nowych. 

Wypadanie włosów u kobiet

Wypadanie włosów u kobiet często wynika z czynników hormonalnych, takich jak ciąża, menopauza czy zaburzenia gospodarki hormonalnej. Stres, zarówno emocjonalny, jak i oksydacyjny, może osłabiać cebulki włosów, prowadząc do ich przedwczesnego wypadania. Niedobory składników odżywczych, zwłaszcza żelaza, biotyny i cynku, również odgrywają istotną rolę w zdrowiu włosów kobiet. Dodatkowo mikro podrażnienia skóry głowy, spowodowane agresywnymi kosmetykami lub intensywnym tarciem, mogą osłabiać cebulki. Nie bez znaczenia jest także stylizacja – częste używanie prostownic, lokówek, ciasne upięcia czy nadmierna koloryzacja mogą powodować uszkodzenia mechaniczne i przyczyniać się do nadmiernej utraty włosów.

Diagnoza przyczyn wypadania włosów

Kiedy udać się do lekarza/trychologa? Skonsultuj się ze specjalistą jeśli:

• Włosy "wychodzą" garściami lub zauważasz łyse placki.

• Pojawiają się zakola lub wyraźne przerzedzenia na czubku głowy.

• Masz podrażnienia, zaczerwienienia lub swędzenie skóry głowy.

• Zauważasz, że stan i ilość włosów na twojej głowie zaczyna przysparzać ci problemy z samooceną i zaniża ci to znacznie samopoczucie i komfort życia.

Wywiad lekarski – kluczowy element diagnostyki

Podczas konsultacji specjalista przeprowadza szczegółowy wywiad, w którym może zapytać o: czas trwania oraz intensywność wypadania włosów, dotychczasową ich pielęgnację i stosowane kosmetyki. Istotną infromacją dla lekarza bedzie również twój styl życia, dieta jaką stosujesz oraz poziom stresu z jakim zmagasz się na co dzień. Warto znać też historię schorzeń w rodzinie oraz przypomnieć sobie przebyte choroby i zapisać sobie nazwy leków, jakie przyjmujemy na codzień.

Specjalista zwróci także szczególną uwagę, czy jesteś w trakcie ciąży albo czy przechodzisz menopauzę. Na podstawie zebranych informacji lekarz lub trycholog może zalecić odpowiednie badania diagnostyczne, które pozwolą odpowiedzieć na pytania dotyczące problemu wzmożonego wypadania włosów. Przede wszystkim są to badania hormonalne:

• TSH, FT3, FT4 – hormony tarczycy (niedoczynność i nadczynność, czyli choroby tarczycy mogą powodować wypadanie włosów).

• Testosteron, DHT (dihydrotestosteron) – kluczowe przy podejrzeniu łysienia androgenowego.

• Estradiol, progesteron, prolaktyna – ważne u kobiet, zwłaszcza w okresie menopauzy czy po ciąży.

• Kortyzol – podwyższony poziom może wskazywać na stres jako przyczynę problemu.

Kolejnym sposobem na ocenę gęstości włosów i ich grubości, stanu mieszków włosowych, stopnia miniaturyzacji mieszków włosowych (ważne w diagnostyce łysienia androgenowego) czy ewentualnych zmian skórnych, np. łojotok, stany zapalne, łuszczyca jest - trychoskopia skóry głowy i struktury włosów za pomocą specjalnej kamery powiększającej. To szybka, nieinwazyjna i bezbolesna metoda, która daje natychmiastowe wyniki. 

Jakie jeszcze badania diagnostyczne mogą pomóc nam w zdiagnozowaniu przypadku wypadania włosów w wzmożonym tempie? 

• Morfologia krwi – pomaga wykryć niedokrwistość, infekcje i stany zapalne.

• Poziom żelaza i ferrytyny – niski poziom może powodować osłabienie i wypadanie włosów.

• Witaminy i minerały – zwłaszcza poziom witamin z grupy B, witaminy D oraz cynku, selenu i magnezu.

• Badania w kierunku chorób autoimmunologicznych – np. przeciwciała przeciwko tarczycy (Hashimoto), badania pod kątem łysienia plackowatego.

Skuteczne leczenie wypadania włosów

Skuteczne leczenie wypadania włosów zależy od przyczyny. W każdej sytuacji warto jednak o holistyczne podejście, które powinno obejmować terapię farmakologiczną, odpowiednią dietę oraz specjalistyczne zabiegi trychologiczne. Bardzo ważnym elementem jest także prawidłowa pielęgnacja włosów i wyeliminowanie szkodliwych nawyków, które mogą pogorszyć stan skóry głowy i włosów: unikaj akgresywnych szamponów zawierających silne detergenty, ogranicz używanie prostownic, lokówek oraz suszarek o wysokiej temperaturze, ciasnych upieć, które mogą osłabiać włosy u nasady, a w zamian stosuj regularnie masaż skóry głowy, który pobudzi krążenie wspomagaąc ożywienie mieszków włosowych oraz wybieraj łagodne preparaty do mycia dedykowane do twojego typu włosów i stanu skóry głowy.

• Sięgaj też po domowe sposoby na wypadanie włosów, jak np. regularne olejowanie czy stosowanie masek na bazie naturalnych składników które pomogą skutecznie wspierać regenerację i wzmacniać włosy w naturalny sposób.

Metody leczenia farmakologicznego (miejscowe i doustne)

• Minoksydyl: stosowany zewnętrznie, stymuluje wzrost włosów poprzez poprawę ukrwienia skóry głowy. Jest skuteczny w leczeniu łysienia androgenowego zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. ​

• Finasteryd: lek doustny, który hamuje działanie enzymu 5-alfa-reduktazy, odpowiedzialnego za przekształcanie testosteronu w dihydrotestosteron (DHT) – hormon powodujący miniaturyzację mieszków włosowych. Stosowany głównie u mężczyzn z łysieniem androgenowym.

Suplementacja i odpowiednia dieta 

Zdrowa dieta bogata w niezbędne składniki odżywcze także wspiera kondycję włosów. Podstawowy budulec włosów to białko. Włącz zatem do diety chude mięso, ryby, jaja oraz rośliny strączkowe. Szczególnie ważne są także witaminy z grupy B, witamina D, żelazo, cynk i selen. Niedobory tych składników mogą powodować utratę włosów! Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 wspierają nawilżenie skóry głowy i elastyczność włosów. Znajdziesz je w tłustych rybach morskich, orzechach i nasionach.​

• Możesz również wspomóc się naturalnymi metodami, jak np. stosowanie ziół. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule: Ziołach, które pomagają przeciwdziałać wypadaniu włosów.

Zabiegi trychologiczne wspomagające leczenie​

• Mezoterapia skóry głowy: polega na wstrzykiwaniu w skórę głowy koktajli witaminowych, minerałów i innych substancji odżywczych, które stymulują wzrost włosów i poprawiają kondycję skóry. ​

• Osocze bogatopłytkowe (PRP): zabieg polega na podaniu w skórę głowy osocza uzyskanego z własnej krwi pacjenta, co stymuluje regenerację mieszków włosowych i pobudza wzrost nowych włosów. ​

• Laseroterapia niskopoziomowa (LLLT): wykorzystuje światło laserowe do stymulacji mieszków włosowych, co może prowadzić do powstrzymania wypadania włosów i pobudzenia ich wzrostu.

Pamiętaj, aby przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii skonsultować się z trychologiem lub dermatologiem, aby dobrać odpowiednie metody leczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb i przyczyn problemu.

Podsumowanie

Wypadanie włosów to naturalny proces, ale jeśli staje się nadmierne, może wskazywać na problemy zdrowotne lub niewłaściwą pielęgnację. Szybka diagnoza i identyfikacja przyczyn i sposobów to najlepsza droga do skutecznego leczenia. Warto skonsultować się z trychologiem lub dermatologiem oraz wykonać odpowiednie badania, dzięki temu możliwe jest dobranie odpowiedniej terapii – farmakologicznej, trychologicznej czy opartej na suplementacji.

Aby zapobiec nadmiernemu wypadaniu włosów, warto na co dzień wdrożyć tych 5 zdrowych nawyków!

1. Stosować odpowiednią pielęgnację, unikać agresywnych kosmetyków i nadmiernej stylizacji.

2. Zbilansować dietę, dbając o odpowiednią podaż białka, witamin i minerałów.

3. Minimalizować stres i dbać o zdrowy tryb życia.

4. Regularnie masować skórę głowy, aby poprawić jej ukrwienie.

5. Sięgnąć po naturalne sposoby na wypadanie włosów, które mogą wspierać regenerację i wzmacniać włosy w zdrowy sposób.

Źródła:

1. Formentini, E. (2021). Nadmierne wypadanie włosów–racjonalna fitoterapia i suplementacja diety.
2. Żak, M., & Ruprich, M. METODY REDUKCJI ŁYSIENIA I NADMIERNEGO WYPADANIA WŁOSÓW.
3. Styczeń, P. (2015). Włosom na ratunek. Art of Beauty, 2, 32-39.