Trądzik młodzieńczy – skuteczna pielęgnacja w trosce o codzienny komfort

Trądzik u nastolatków jest jak jeden z tych niemile widzianych kumpli, który skutecznie psuje vibe całego spotkania. Potrafi nieźle namieszać wśród jego uczestników, wpływając negatywnie na ich samopoczucie i nastrój. Niekiedy nawet pozostawiając po sobie niesmak jeszcze na dłuuugo po jego zakończeniu. Tak moglibyśmy zobrazować ten problem, ale jak to wygląda z perspektywy naukowej? 

Czym jest trądzik młodzieńczy?

Trądzik młodzieńczy to choroba skórna, która występuje w okresie dojrzewania prawie u każdego nastolatka. Jest to przede wszystkim problem wynikający z burzy hormonalnej, jaka zachodzi w  organizmie w tym czasie. Wzrost poziomu androgenów (męskich hormonów płciowych) prowadzi do nadprodukcji sebum przez gruczoły łojowe. Kiedy nadmiar sebum łączy się z martwymi komórkami skóry powoduje zatykanie porów, powstawanie zaskórników, krost i stanów zapalnych na skórze. Trądzik grudkowo-krostkowy to jedna z częstszych postaci trądziku pospolitego. Dotyka głównie twarz, ale może także obejmować plecy, klatkę piersiową i ramiona.

Jak wygląda trądzik młodzieńczy?

Zaburzenie procesu rogowacenia ujść mieszków włosowych prowadzi do zatykania porów, co sprzyja tworzeniu zaskórników. Nagromadzenie sebum w zatkanym mieszku włosowym tworzy środowisko sprzyjające namnażaniu się bakterii Cutibacterium acnes. Aktywność tych bakterii oraz zalegające sebum wywołują reakcję zapalną, objawiającą się zaczerwienionymi, bolesnymi krostkami i grudkami na powierzchni skóry. W niektórych przypadkach stany zapalne mogą się zaostrzać, a zmiany zlewać się ze sobą, tworząc torbiele wypełnione ropą. Długotrwały proces zapalny, szczególnie w ciężkich postaciach trądziku może prowadzić do powstania trwałych blizn.

Z perspektywy psychologicznej, trądzik nie tylko wpływa na stan skóry, ale także na samopoczucie nastolatków. Badania pokazują, że młodzież borykająca się z problemami skórnymi może doświadczać obniżonej samooceny, stresu i trudności w relacjach społecznych. W efekcie „ten niemile widziany kumpel” może pozostawić trwałe blizny nie tylko na twarzy, ale też w psychice. 

Kiedy znika trądzik młodzieńczy?

Niestety nie da się jednoznacznie określić czasu, w którym najczęściej trądzik młodzieńczy znika. U każdego sytuacja wygląda inaczej. Jedno jest pewne - musisz uzbroić się w cierpliwość. 

Z drugiej strony, warto zauważyć, że trądzik nie jest wyrokiem dożywotnim. Na szczęście w większości przypadków zachorowań, ustępuje samoistnie we wczesnym wieku dorosłym. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji, zdrowemu stylowi życia i dostępnym terapiom (np. retinoidami, kwasami czy antybiotykomi) można skutecznie go kontrolować i zapobiegać jego powikłaniom, co przywraca pozytywną perspektywę na przyszłość.

Zatem „spotkanie” z trądzikiem może być trudne, ale to tylko tymczasowy epizod, który – przy odpowiednim podejściu można zakończyć z dobrymi rezultatami.

Jakie są przyczyny trądziku młodzieńczego?

Mechanizm powstawania trądziku jest dość skomplikowany. Niebagatelne znaczenie mają w tym przypadku hormony, które w okresie dojrzewania szaleją i powodują nadmierne pobudzenie gruczołów łojowych, ale nie bez znaczenia w tej chorobie są również predyspozycje genetyczne, które wpływają na wzmożone rogowacenie ujść mieszków włosowych, co wywołuje pierwsze objawy trądziku młodzieńczego w postaci zaskórników otwartych i zamkniętych. Przyczyna może również leżeć w nieodpowiedniej diecie, i stylu życia (stres, brak higieny), jak również w czynnikach środowiskowych (zanieczyszczenie powietrza, np. smog może nasilać trądzik poprzez zwiększenie stresu oksydacyjnego w skórze​).

Co pomaga na trądzik młodzieńczy?

1 - NAWILŻANIE TWARZY

Wydaje się, że skoro skóra na twarzy ma sporo łoju i się wyświeca, to oznacza, że jest super nawilżona i nie potrzeba już stosować na nią preparatów nawilżających tylko najlepiej potraktować ją czymś, co "wysuszy" ten nadmiar sebum. Nic bardziej mylnego! To błąd w pielęgnacji skóry powielany przez wiele osób z tłustą i trądzikową cerą. Jeżeli doprowadzimy do przesuszenia skóry na twarzy, będzie się ona bronić i pobudzać swoje gruczoły łojowe do wydzielania jeszcze większej ilości sebum. Zadziała to bardzo niekorzystnie w przypadku trądziku. Twoja cera w tym czasie potrzebuje odpowiedniego nawilżenia, aby uniknąć tego problemu.

2 - DELIKATNE OCZYSZCZANIE I OSUSZANIE TWARZY

W tym przypadku mniej znaczy więcej. Choć wydaje się, że częste i mocne oczyszczanie zadziała dobrze i spowoduje zniknięcie pryszczy z twarzy, ostrzegamy, że to tak nie działa. Trądzik nie zniknie jak za działaniem magicznej różdżki, a wręcz przeciwnie nasili się przez drażniące odziaływanie silnych detergentów i alkoholu. Do oczyszczania skóry z trądzikiem na twarzy wybieramy lekkie żele myjące, a na koniec bardzo delikatnie osuszamy twarz czystym ręcznikiem. 

3 - ODPOWIEDNIO DOBRANA PIELĘGNACJA

Zastanawiasz się, jak powinna wyglądać odpowiednio dobrana pielęgnacja, która wesprze leczenie trądziku młodzieńczego? Najważniejsze zasady, jakie powinny towarzyszyć pielęgnacji skóry trądzikowej to: 

• wsparcie w niwelowaniu zmian trądzikowych
• redukcja blizn i przebarwień
• pomoc w łagodzeniu zmian skórnych
• działanie przeciwko zaskórnikom
• regulacja wydzielanego sebum
• pomoc w utrzymaniu równowagi bariery ochronnej skóry
• utrzymanie odpowiedniego poziomu nawilżenia skóry

4 - HIGIENA I UNIKANIE WYCISKANIA WYPRYSKÓW

W żadnym przypadku nie należy wyciskać pryszczy i dotykać zmian skórnych brudnymi rękoma. Może to spowodować jeszcze więcej stanów zapalnych na skórze i pogorszyć jej stan poprzez powstanie przebarwień i blizn. 

5 - UNIKANIE DUŻEJ ILOŚCI MAKIJAŻU

Spora ilość ciężkiego makijażu może pogorszyć stan skóry poprzez zatykanie porów i nasilenie objawów trądziku młodzieńczego. Pamiętaj też o regularnym myciu pędzli oraz innych akcesoriów do makijażu. 

Kosmetyki na trądzik młodzieńczy

Odpowiednio dobrana nieagresywna rutyna pielęgnacyjna może być kluczem do sukcesu. Dość wcześniej rozpoczęta może zapobiegać trądzikowi lub pomóc się go pozbyć, jeśli trądzik młodzieńczy występuje w delikatnym stadium.

Zacznij od dbania o regularne oczyszczanie skóry twarzy rano i wieczorem. W tym celu potrzebujesz emulsji z bez drażniących składników. Żel myjący do twarzy Lipa i Mydlnica zawiera w sobie substancje, które gwarantują dogłębne oczyszczanie skóry przy czym sprawdzą się w pielęgnacji najbardziej wrażliwej i problematycznej cery. Żel nie tylko skutecznie usówa zanieczyszczenia, ale również nadmiar sebum i makijaż, łagodzi skórę i pielęgnuje pozostawiając ją miekką, odżywioną.

Jak już wcześniej wspomnieliśmy bardzo istotne jest dbanie o odpowiedni poziom nawilżenia skóry trądzikowej. Ten rodzaj skóry zdecydowanie nie polubi się z ciężkimi kremami. Polecamy, więc sięgnąć po nawilżający krem o lekkiej formule, który nie zapcha cery i nie pogorszy trądziku. W takich sytuacjach świetnie sprawdza się lekki krem do twarzy Owocowy.

Składniki aktywne pomocne podczas trwania trądziku młodzieńczego

Szczególnie pomocne w trądziku z przebarwieniami potrądzikowymi są kwasy. Kwas glikolowy AHA złuszczy naskórek, oczyści pory i zadziała przeciwzapalnie, a kwas salicylowy BHA zadziała głębiej, w porach, redukując trądzik i nadmiar sebum. Do kwasów z grupy alfa-hydroksykwasów należy również kwas migdałowy zawarty w serum kwasowym Szarotka Alpejska, który charakteryzuje się bardzo łagodnym działaniem, co sprawia, że jest doskonały do pielęgnacji wrażliwej trądzikowej skóry. 

Innymi super łagodnymi składnikami aktywnymi, które można stosować bez ryzyka wystąpienia podrażnień są kwas azelainowy (działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, rozjaśnia przebarwienia potrądzikowe) i niacynamid (reguluje wydzielanie sebum, redukuje zaczerwienienia i wyrównuje koloryt skóry). Można spodziewać się po nich naprawdę świetnych efektów na skórze. Znajdziesz je w serum normalizującym Mech i Algi, które wesprze cię w walce z trądzikiem hormonalnym.

Naturalne sposoby na trądzik młodzieńczy

Naturalne, domowe sposoby na trądzik młodzieńczy mogą być świetnym uzupełnieniem codziennej pielęgnacji.

Oto kilka pomysłów, które mogą być pomocne kiedy masz trądzik 

• drożdze - można je wykorzystać w formie pitnej lub jako maseczkę do twarzy
• kurkuma - ma silne właściwości antyseptyczne, można ją nakładać na twarz w formie pasty lub maseczki z dodatkiem miodu i jogurtu naturalnego, jak również dodawać do posiłków
• aloes - możesz wykorzystać ten, który masz w domu wykorzystując żel aloesowy  bezpośrednio z liścia, działa kojąco, nawilżająco i przeciwzapalnie, ponadto skutecznie przyspiesza gojenie się ran
• miód - ma właściwości antybakteryjne, nałóż cienką warstwę na zmiany trądzikowe na 10–15 minut, a następnie spłucz letnią wodą 
• naturalne olejki - olej tamanu, różany, lawendowy i olejek z drzewa herbacianego są znane ze swoich silnych właściwości przeciwzapalnych i antybakteryjnych, normalizują pracę gruczołów łojowych i chronią skórę przed działaniem czynników zewnętrznych
• zielona herbata - jest bogata w przeciwutleniacze i działa przeciwzapalnie, zaparz mocną zieloną herbatę, ostudź, a następnie przemyj twarz wacikiem nasączonym naparem lub użyj jej jako toniku

Pamiętaj, aby dokładnie obserwować swoją skórę i zaprzestać stosowania, któregoś ze składników, jeśli tylko zauważysz niepożądane reakcje skórne.

Dieta na trądzik młodzieńczy

Bardzo duży wpływ na kondycję skóry twarzy ma niewłaściwa dieta. Tyczy się to właściwie każdego, nie tylko posiadaczy cery trądzikowej. Czasami nawet najbardziej skuteczne leczenie preparatami na trądzik może nie przynieść żadnych efektów, jeśli będziesz nieodpowiednio się odżywiać i notarycznie sięgać po produkty, które wpływają na powstawanie trądziku lub nasilają jego objawy. Rolę aktywatora trądziku przypisuje się produktom o wysokim indeksie glikemicznym, wysokoprzetworzonym oraz mlecznym. Jeśli chcesz temu zapobiec staraj się ich unikać.

Do jadłospisu warto wprowadzić owoce i warzywa, które dostarczą organizmowi ważnych składników odżywczych, witamin i antyoksydantów, wspierających w utrzymaniu zdrowej skóry. W zmniejszaniu stanów zapalnych i złagodzeniu objawów trądziku pomocne będą również orzechy, ryby i nasiona lnu. Wskazane jest również picie odpowiedniej ilości wody, która pozwoli utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia w organizmie.  

Leczenie trądziku

Czasami zmiana nawyków żywieniowych, odpowiednia pielęgnacja oraz domowe sposoby na trądzik młodzieńczy pomagają i problem znika, kiedy hormony w organizmie się uspokoją. Może się jednak zdarzyć tak, że to nie wystarczy, a choroba się utrzymuje lub wraca po okresie dojrzewania. Co wtedy?

W takich przypadkach warto udać się do dermatologa, który zleci odpowiednie działania, mogące pomóc zwalczyć trądzik. W chorobach skóry pomocne są antybiotyki, maści na trądzik, czasami też konieczne może być leczenie hormonalne lub leczenie estrogenami w postaci tabletek. Warto zdać się na lekarza i wesprzeć się w przypadku nasilonego trądziku w każdym wieku. 

Źródła:

1. Woolery‐Lloyd, Heather, i in. „Sodium L‐ascorbyl‐2‐phosphate 5% Lotion for the Treatment of Acne Vulgaris: A Randomized, Double‐blind, Controlled Trial”. Journal of Cosmetic Dermatology, t. 9, nr 1, marzec 2010, s. 22–27. DOI.org (Crossref), https://doi.org/10.1111/j.1473-2165.2010.00480.x.
2. Piwowarska, Monika. Farmakologiczne metody leczenia trądziku-teraźniejszość i przyszłość. lipiec 2020. ruj.uj.edu.pl, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/182076.
3. Porównanie biochemicznej i genetycznej klasyfikacji szczepów Propionibacterium acnes izolowanych ze zmian skórnych od osób z trądzikiem młodzieńczym - CPM. http://www.medmikro.org/porownanie-biochemicznej-i-genetycznej-klasyfikacji-szczepow-propionibacterium-acnes-izolowanych-ze-zmian-skornych-od-osob-z-tradzikiem-mlodzienczym?lang=pl. Dostęp 22 listopad 2024.
4. M. Jurzak, J. Drąg, A. Cira, Substancje w preparatach do pielęgnacji cery trądzikowej, https://repozytorium.ka.edu.pl/handle/11315/816. Dostęp 09.07.2023 r.