Kąpiel noworodka – jak często i czym kąpać niemowlaka? Poradnik dla rodziców

Pierwsza kąpiel maleństwa po powrocie ze szpitala do domu to jedno z tych wydarzeń, które mogą budzić zarówno ekscytację, jak i lekką niepewność. Jak często kąpać noworodka? Czym myć jego wrażliwą skórę, by była dobrze nawilżona i chroniona? To prostsze, niż Ci się wydaje także na spokojnie.

W tym poradniku rozwiejemy wszystkie wątpliwości i podpowiemy, jak zadbać o kąpiel niemowlaka tak, by była przyjemna, bezpieczna i pozbawiona zbędnego stresu.

Pierwsza kąpiel noworodka

Kąpiel noworodka to wyjątkowy moment, który często budzi wiele pytań u świeżo upieczonych rodziców. Szczególnie ta pierwsza może wywołać stres i wątpliwości. Potem, z czasem, przychodzi coraz łatwiej, można wręcz powiedzieć, że z górki. Dlatego warto podejść do tego spokojnie i przypomnieć sobie, że każdy kiedyś robił to pierwszy raz. To, że nie wszystko wyjdzie perfekcyjnie od razu, nie oznacza, że jesteśmy złymi rodzicami. Oczywiście, trzeba być delikatnym, ale równie ważne jest, aby nie zwariować przy tym wszystkim. Kochani, robimy to najlepiej, jak potrafimy! Kąpiel to doskonała okazja do zbliżenia się do dziecka, dlatego warto, aby była spokojnym i czułym rytuałem, który nie tylko zadba o jego skórę, ale także wprowadzi w atmosferę bezpieczeństwa i komfortu. Jak się do niej przygotować?

Kiedy wykąpać noworodka po porodzie?

Dawniej kąpano noworodki niemal od razu po narodzinach, ale dziś specjaliści zalecają odczekanie przynajmniej 24–48 godzin. Dlaczego? Ponieważ skóra malucha pokryta jest mazią płodową, która pełni funkcję naturalnej ochrony – nawilża, chroni przed bakteriami i wspiera rozwój delikatnej bariery skórnej. Jeśli nie ma medycznych wskazań do wcześniejszej kąpieli, warto dać jej czas na wchłonięcie, a w razie wystąpienia mocnych zabrudzeń wykorzystać chusteczki nawilżane dla dzieci na dobry początek.

Jak przygotować pierwszą kąpiel?

Przede wszystkim warto wziąć pod uwagę kilka aspektów. Aby kąpiel była przyjemnością wybierz ciepłe pomieszczenie, przygotuj wanienkę z wodą oraz delikatne, naturalne kosmetyki odpowiednie dla skóry niemowlęcia. Miej pod ręką ręcznik, pieluszkę i ubranko, by szybko otulić maluszka po kąpieli. Pamiętaj, że pierwsza kąpiel powinna być krótka i przede wszystkim przyjemna – ma to być relaksujący moment dla dziecka. Dla Ciebie, rodzicu, to również nowe doświadczenie więc nie stresuj się – wszystko przyjdzie z czasem. Odłóż perfekcjonizm na bok, bo to chwile spędzone razem budują najpiękniejszą więź, a ten wyjątkowy moment będzie miał znaczenie nie tylko dla maluszka, ale i dla Ciebie. 

Temperatura wody i warunki kąpieli noworodka

Aby kąpiel była przyjemna i bezpieczna, warto zadbać o odpowiednie warunki. Optymalna temperatura wody w wanience powinna wynosić około 37°C, czyli tyle, ile temperatura ciała – choć niektóre źródła podają, że może być nieco niższa, w granicach 34–36°C. Najlepiej sprawdzić ją termometrem lub łokciem. Pomieszczenie powinno być nagrzane do 22–25°C, aby maluch nie zmarzł po wyjęciu z wody. Ważne jest również ostrożne podtrzymywanie główki i plecków, co daje dziecku poczucie stabilności i bezpieczeństwa. Do mycia wybieraj naturalne, łagodne kosmetyki, które nie zawierają substancji drażniących wrażliwą skórę niemowlęcia. Po umyciu łagodnie osusz skórę miękkim ręcznikiem, unikając pocierania, a potem otul maluszka ciepłem i bliskością.

Czym kąpać noworodka i niemowlaka?

Nie zaleca się mycia skóry dziecka samą wodą, ponieważ może to prowadzić do jej przesuszenia, zmiany pH oraz zwiększenia ryzyka podrażnień. Zatem jakie kosmetyki do kąpieli wybrać?

Przy wyborze kosmetyków do kąpieli noworodka i niemowlaka warto kierować się naturalnym składem, bezpieczeństwem i funkcjonalnością. Kosmetyki powinny być wolne od sztucznych barwników, silikonów i sulfatów, a zamiast tego zawierać łagodne, nawilżające i ochronne składniki, takie jak oleje czy ekstrakty roślinne. Gwarancją bezpieczeństwa są preparaty stworzone specjalnie z myślą o wrażliwej skórze maluszków, te przebadane dermatologicznie, hipoalergiczne oraz takie, które posiadają ekologiczne certyfikaty.

Do mycia ciała i owłosionej skóry głowy u dzieci od pierwszego dnia życia warto wybierać mydła w płynie do kąpieli oraz te w kostce o łagodnym i naturalnym składzie (zawierające np. masło shea, olej rycynowy, oliwę z oliwek, ekstrakt z nagietka czy pantenol), które nie zaburzają naturalnego pH skóry i będą chronić ją przed przesuszeniem, koić oraz łagodzić zaczerwienienia. 

Jednym z takich produktów jest mydło Miś z lanoliną lub mydło Miś w wersji wegańskiej, które dzięki prostemu, naturalnemu składowi delikatnie oczyszcza skórę dziecka, nie naruszając jej naturalnej bariery ochronnej. Zawiera odżywcze masło shea i oliwę z oliwek, które nawilżają i chronią przed przesuszeniem, a jego łagodna formuła sprawia, że jest odpowiednie nawet dla najbardziej wymagającej skóry.

Wybór odpowiednich kosmetyków. Naturalna pielęgnacja skóry niemowlęcia

Wybór odpowiednich kosmetyków do pielęgnacji niemowlęcia jest kluczowy, ponieważ skóra maleństwa jest cienka i wrażliwa na wszelkie podrażnienia. Wybieraj kosmetyki bez chemikaliów. Zamiast tego postaw na naturalne preparaty, które zawierają w sobie oleje i masła oraz ekstrakty roślinne.  

Oliwki i olejki nawilżające zawierające w składzie np. olej słonecznikowy, z pestek moreli oraz kiełków pszenicy są doskonałe do nawilżania skóry maluszka po kąpieli lub w trakcie (dodane w postaci kilku kropel do wody). Mają właściwości łagodzące i zapobiegają przesuszeniu skóry. Olejek do pielęgnacji kaczuszka świetnie sprawdzi się w tej roli - można stosować od pierwszego dnia życia.

Kremy ochronne bogate w naturalne składniki, takie jak masło mango, olej ze słodkich migdałów, czy macerat z groszku i babki lancetowatej tworzą na skórze barierę ochronną, zapobiegającą podrażnieniom, zwłaszcza w okolicach pieluszkowych. Dla skóry skłonnej do podrażnień, warto wybierać kosmetyki z dodatkiem ekstraktu z nagietka, oliwy z oliwek i masła shea, które mają działanie nawilżające, łagodzące, kojące i wspomagające gojenie drobnych ranek. Sprawdź nas niezadowny Superkrem w wersji z babką lancetowatą - idealny do pielęgnacji delikatnej skóry noworodka.

Jak prawidłowo wykąpać noworodka — poradnik krok po kroku

Oto przydatne wskazówki i poradnik jak prawidłowo wykąpać noworodka krok po kroku:

• Zanim zaczniesz kąpać niemowle przygotuj wszystko, co będzie ci potrzebne - wanienkę, ręcznik, mydło w kostce lub płyn do kąpieli, olejek lub/i krem do nawilżenia skóry, czyste ubranka i pieluszkę. Zrezygnuj z myjki do kąpieli dla niemowląt jesli nie możesz jej wyprać lub przegotować. 

• Kolejnym krokiem jest zadbanie o odpowiednią temperaturę otoczenia.

• Nalej do wanienki tyle wody, aby przykrywała dziecko do połowy. Pamiętaj aby kąpać niemowlę w ciepłej wodzie. Sprawdź czy ma zachowaną odpowiednią temperaturę na początku i w czasie kąpieli oraz czy wanienka stoi na stabilnym podłożu, które ochroni ją przed wywróceniem. 

• Kiedy upewnisz się, że wszystko jest jak należy weź maleństwo i łagodnie zanurzaj noworodka w wodzie podtrzymując plecy, barki i główkę. Upewnij się, że główka maluszka jest poza wodą i jest odpowiednio podtrzymywana. 

• Używaj specjalnych kosmetyków przeznaczonych do mycia noworodków. Zwykle wystarcza łagodne mydło lub płyn do kąpieli, który dobrze się pieni, ale nie podrażnia skóry dziecka. Zaczynaj od główki, omijając okolice pępka (jeśli pępek nie wyleczył się jeszcze do końca). Umyj wrażliwe ciałko maluszka, nie pocierając zbyt mocno skóry.

• Kąpiel noworodka powinna trwać od 5 do 10 minut.

• Po umyciu dokładnie opłucz maluszka czystą wodą. Możesz to zrobić ostrożnie polewając go wodą z wanienki lub używając małego kubka.

• Po kąpieli owiń noworodka w czysty, miękki ręcznik. Łagodnie osusz skórę, szczególnie w fałdach skórnych (za uszkami, pod szyją, w okolicach pach i nóżek). Nie pocieraj skóry, tylko przykładaj ręcznik i ostrożnie osuszaj.

• Jeśli skóra maluszka tego potrzebuje, możesz po kąpieli nawilżyć ją specjalnym olejkiem lub kremem. Używaj produktów odpowiednich do wieku dziecka i przeznaczonych do skóry wrażliwej.

• Na koniec ubierz swoją pociechę w czyste, wygodne ubranka, pamiętając, aby nie zakładać zbyt ciasnych ubrań, które mogłyby podrażniać skórę.

Jak często kąpać noworodka?

Czy codzienna kąpiel jest konieczna? Na początku, kiedy skóra dziecka jest bardzo wrażliwa, kąpiel powinna odbywać się 2-3 razy w tygodniu. Codzienna kąpiel może być zbędna, ponieważ maluszek nie brudzi się na tyle, aby wymagał codziennego mycia. Dodatkowo może przesuszyć skórę i zaburzyć jej naturalną równowagę. Warto natomiast regularnie zmieniać pieluchy, przemywać twarz i okolice intymne. Możesz wykorzystać w tym celu chusteczki nawilżane. 

W miarę jak dziecko rośnie, można stopniowo zwiększać częstotliwość kąpieli, ale nadal nie ma potrzeby kąpać niemowlaka codziennie. Zwykle w okolicach 6. miesiąca życia, kiedy dziecko zaczyna raczkować i bardziej się brudzi, można kąpać je częściej — codziennie, zwłaszcza jeśli ma skłonności do pocenia się lub brudzenia się podczas zabawy.

Kąpiel noworodka a pielęgnacja skóry

Jak radzić sobie z problemami skórnymi oraz jak dbać o skórę dziecka po kąpieli? Czy konieczne jest stosowanie kremów i oliwek do pielęgnacji? Juz za chwilkę odpowiemy na te pytania i rozwiejemy wszelkie wątpliwości. 

Po kąpieli, szczególnie w pierwszych tygodniach życia dziecka, kiedy jego skóra jest bardziej podatna na przesuszenie i wymaga szczególnej uwagi, warto sięgnąć po łagodne produkty i wprowadzić dodatkową pielęgnację. Będzie to szczególnie przydatne, jeśli na skórze zauważasz otarcia lub odparzenia, zwłaszcza w okolicach miejsc intymnych. Krem ochronny pomoże złagodzić ewentualne podrażnienia, wspierając regenerację skóry, a także nawilży i ochroni ją przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, co jest szczególnie istotne u niemowląt. 

Dodanie do kąpieli olejku do ciała to świetny sposób na dodatkowe nawilżenie i regenerację skóry dziecka w szczególności z problemami skórnymi takimi jak atopowe zapalenie skóry. Olejek ma lekką, szybko wchłaniającą się formułę, która zapewnia długotrwałe nawilżenie bez obciążania skóry. Można go również stosować do relaksującego masażu po kąpieli, co ma pozytywny wpływ na skórę i wspomaga budowanie więzi z dzieckiem.

Pamiętaj o jednej ważnej rzeczy jeśli chodzi o pielęgnację — unikaj stosowania zbyt wielu kosmetyków naraz i sięgaj po naturalne i bezpieczne składy. 

• Wszystkie kosmetyki dla dzieci zebraliśmy w kategorii od pierwszego dnia życia.

Źródła:

1. Pielęgnacja skóry noworodka, kąpiel noworodka i niemowlęcia. http://www.mp.pl/social/article/52304. Dostęp 20 luty 2025.
2. K. Kisiel, K. Dzilińska, Pielęgnacja skóry noworodka i małego dziecka, Stand Med Pediatr 2015; 12(2) str. 207–212.